Pagtanaw sa Wikang Filipino gamit ang Wikang Bahasa Indonesia
Ilang dekada na rin ang nakalipas nang inanunsyo ng dating pangulong Manuel L. Quezon ang ating pambansang wika. Alam naman nating lahat na bago pa man natin makamit ito ay marami pang dayuhang lenggwahe ang pilit na iniimprinta sa ating mga dila. Halimbawa na lamang noong panahon ng mga Kastila kung saan ang wikang Kastila ang naging opisyal na wika ng ating bansa, at noong panahon ng mga Amerikano kung saan ginamit ang wikang Ingles sa panturo.
Kay tagal ng panahon na tayo ay nag-asam ng kalayaan mula sa mga ito ngunit bakit ngayong tayo ay ganap ng malayang gumamit ng ating sariling wika ay kusa naman nating iginuguhit ang wikang dayuhan sa ating mga dila?
Indonesia at Pilipinas
Ang Indonesia, maliban sa ito ay kalapit na bansa ng Pilipinas, mayroon rin itong iilang pagkakahawig sa ating bansa. Ito ay napailalim din sa kolonisasyon ng mga dayuhang bansa at binubuo rin ito ng magkakaiba-ibang etniko na mayroong iba’t ibang katutubong wika. Gano’n pa man, ang bansang ito ay hindi nagpahuli sa patuloy na pagpapayabong ng kanilang wikang pambansa. Bagkus ay ito pa ang kanilang ginamit sa pagpapaunlad ng kanilang literasi at nasyonalismo.
Nakasaad sa Artikulo ni Pau (2018) na ang Indonesia ay sinakop ng mga Dutch ng mahigit 350 na taon. At sa mga panahong iyon ay wikang Dutch ang ginamit bilang opisyal na wika. Kaya naman, lahat ng teksto sa mga pamantasan ay Dutch ang midyum na ginamit. Nang ang bansa ay sakupin naman ng mga Hapon, pinagbawalan ang paggamit ng Dutch sa anumang sitwasyon at binalak nila na gamitin ang Hapon bilang wikang opisyal. Nang makamit ng mga Indonisiano ang kanilang kalayaan, doon ay opisyal na nilang inilahad ang kanilang wikang pambansa — ang Bahasa Indonesia.
Matapos itong matalaga ay mas pinahigpit nila ang paggamit ng kanilang wika. Ayon sa pag-aaral ni Rahmi (2016), ginamit ang Bahasa Indonesia bilang midyum ng pagturo mula elementarya hanggang kolehiyo na nagdulot ng pagtaas ng kanilang literacy rate. Karamihan rin ng mga tekstong Dutch ay sinalin sa wikang Bahasa Indonesia at naglathala rin sila ng dalawang libro kung saan nakasalin ang mga dayuhang salita sa Bahasa Indonesia at nakalista ang mga hiram na salitang tuluyan ng tinanggap. Dagdag pa rito, ang kanilang wika ay kalat sa lahat ng midyang pangmasa (telebisyon, radio, pahayagan, at magasin) at nilimit nila ang mga dayuhang wika. Maliban pa roon, ang mga dayuhan na nais magtrabaho sa Indonesya ay dapat makapasa sa pagsusulit ukol sa kanilang lenggwahe.
Kapansin-pansin ang labis na pagpapahalaga ng bansang Indonesya sa kanilang pambansang wika. At dahil dito, ito ay naging daan upang mapag-isa ang mga mamamayan nito kahit pa humigit 250 ang lokal na lenggwaheng mayroon sila. Isa pa, ito ang nagbigay sa mga Indonisiano ng kanilang pagkakakilanlan at tumulong sa proseso ng pabuo ng kanilang bagong nasyon. Hindi maikakaila na ang lubusan nilang pagtangkilik sa kanilang pambansang wika ay may malaking gampanin sa pagunlad ng kanilang bansa (Paauw, 2009).
Sa kabilang banda, ang Pilipinas ay mayroong Bilingual Policy. Sa artikulo na isinulat ni Espiritu (n.d.), nakalahad ang mga legal na basehan sa language policy ng ating bansa. Nakasaad dito na ang ating pambansang wika ay wikang Filipino at dapat ay paunlarin natin ito upang mapanatili ang pagkaka-isa at identidad nating mga Pilipino. Kasabay rin nito ay ang paggamit natin sa wikang Ingles upang mas lalong mapalawig ang pakikipagsabayan natin sa ibang bansa.
Ngunit kung papansinin, ang mga Pilipino ay mas tutok sa paggamit at pagpapaunlad ng wikang Ingles. Maaring nakalagay sa batas na dapat gamitin ang dalawang lenggwahe ngunit hindi natin maikakaila na mas binibigyang pansin at mas pinapahalagahan natin ang wikang Ingles. Katunayan, ayon sa artikulo ni Cabigon (2015), ang Pilipinas ay kilala bilang isa sa mga pinakamalaking bansang nagsasalita ng Ingles na karamihan ng populasyon nito ay mayroong antas ng katatasan sa Ingles at ito ay isa sa mga nakatulong sa ekonomiya ng bansa. Samantala, ang kalagayan naman ng wikang Filipino ay kabaliktaran. Kung malinaw pa sa ating alaala, sinubukang tanggalin ng Commission on Higher Education (CHED) ang Filipino at Panitikan bilang parte ng New General Education Curriculum. Kung hindi nakibaka ang mga iilang mamamayang Pilipino na may pakialam sa ating wika ay maaring hindi na ito naibalik.
Maganda na may naitutulong ang wikang Ingles sa ating pag-unlad, ngunit huwag sana nating kalimutan ang Wikang Filipino na nagbibigay kasarinlan sa Pilipinas.
Ang bansang Indonesya ay may kasaysayang hindi nalalayo sa kung ano man ang mayroon tayong mga Pilipino. Ngunit ang naging resulta sa dalawang nasyon ay magkaiba. Tila ba sila ay lalong nagpursiging buuin muli ang sariling ilang beses ng winasak ng nakaraan, habang tayo naman ay kusa ng kumapit sa tali na dating sumasakal sa atin. Hindi ba nakakalungkot isipin na kasabay ng paghabol natin sa pangdaigdigang pakikipagkumpitensya ay ang papalayong posisyon natin sa sariling atin?
Mga Sanggunian:
Cabigon, M. (2015). State of English in the Philippines: Should We Be Concerned?. Retrieved from https://www.britishcouncil.ph/teach/state-english-philippines-should-we-be-concerned-2
Espiritu, C. (n.d.). Language Policies in the Philippines. Retrieved from http://gwhs-stg02.i.gov.ph/~s2govnccaph/subcommissions/subcommission-on-cultural-disseminationscd/language-and-translation/language-policies-in-the-philippines/
Paauw, S. (2009). One Land, One Nation, One Language: An Analysis of Indonesia’s National Language Policy. Retrieved from http://www.sas.rochester.edu/cls/assets/pdf/working/Paauw.pdf
Pau, B. (2018). Where do they speak Dutch? Get to know all Dutch speaking countries. Retrieved from https://www.learndutch.org/beginners/where-speak-dutch/
Rahmi, Z. (2015). The Development of Language Policy in Indonesia. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/322711695_THE_DEVELOPMENT_OF_LANGUAGE_POLICY_IN_INDONESIA